Pırlanta, 4C Ve Diğer Özellikler

 

İnsanların pırlantaya olan ilgi ve alakaları günümüzde ortaya çıkan bir konu değildir. Pırlantanın tarihini aslında dünya tarihinin bir özeti olarak değerlendirmek gerekir. Eski dönemlerde yaşamış bilim adamları pırlantayı "Bu dünyadaki her şeyin en değerlisi” olarak nitelendirmişlerdir. Her pırlanta farklı ebatlarda, şekillerde ve farklı iç ve dış karakteristiklere sahip olsa bile Pırlanta ile ilgili olarak bilinmesi gereken en önemli konu pırlanta taşının eşsiz, özgün ve biricik olduğudur.

 4C ve Diğer Özellikler

Pırlanta ve Elmas gibi kıymetli taşların değeri farklı kombinasyonları içeren özellikleri ile tanımlanır. Sizlerin de tahmin edebileceği üzere belirli ve farklı özelliklere sahip olan pırlantalar, bu özellikleri taşımayanlara göre daha nadir bulunur ve daha kıymetlidir. Bundan dolayı daha değerli ile daha az değerli olanı birbirinden ayırmak üzere evrensel bir sistem geliştirilmiş, böylece bir pırlantayı ve elması diğeri ile karşılaştırma imkanı doğmuştur. Günümüzde elmas ve pırlanta uzmanları pırlantayı tanımlamak adına 4C denilen bir değerler sistemi geliştirmişlerdir.

1 - BERRAKLIK (Clarity)

2 - RENK (Color)

3 - KESİM (Cut)

4- KARAT AĞIRLIĞI (Carat Weight)

 >>> 0,04 Karat Baget Pırlanta Yüzük F-VS-14K

Bu değerler sisteminin birlikte kullanılması pırlantanın kıymetini ortaya çıkartır. Pırlanta sektöründe faaliyet gösteren firmalar 4C'nin sağladığı istikrara güvenirler. Bütün pırlantaların kıymeti 4C kriterleri ile belirlenir. Bununla birlikte pırlantaları diğer taşlardan ayıran diğer özelliği nadir bulunmalarıdır. Örnek verecek olursak renksiz pırlantalar az bulunur ve çok kıymetlidirler. Sarı ve hafif kahverengiye çalan renklerdeki pırlantalar az bulunur fakat ulaşılması daha kolaydır.

4C kriterleri bir pırlantanın gerçek değerini çok kesin hatlar ile çizer. Öyle ki 4C kriterleri pırlanta uzmanları tarafından kullanılan uluslararası bir dil haline gelmiştir. Ayrıca 4C kriterlerinin kullanılması 2000 yıl öncesinde Hindistan'da kullanılan sistemlere kadar dayanır. O dönemlerde pırlanta kesimi diye bir kavram yoktu. Büyük ihtimalle pırlantaya sert bir cisimle vurarak pırlantayı ikiye ayırıyorlardı. Ama artık günümüzde farklı ve gelişmiş kesim tekniklerinin ortaya çıkması ile pırlantanın değerini belirlemek üzere kesim faktörü de önemli hale gelmiştir. Şimdi dilerseniz 4C kriterlerini teker teker inceleyelim.

1 - BERRAKLIK (Clarity)

 Doğada az bulunan şeyler değerlidir. Bu pırlantalar için de geçerlidir. Pırlantaların üzerinde berraklığı etkileyen iç ve dış karakteristikler mevcuttur. Dış karakteristikleri; dıştaki çizikler, izler; İç karakteristikleri; berraklık kalitesini etkileyen dıştan içe doğru giden uzantılar olarak tanımlayabiliriz. Pırlanta üzerinde yer alan izlerin pırlantanın berraklığı üzerinde hem olumlu hem de olumsuz etkileri vardır, bunlar:

- Pırlanta üzerindeki izler, pırlantanın diğer taşlardan ayrılmasını sağlar. Pırlantanın içindeki izler taklit taşlara göre farklı özelliklere sahiptir.

- Birbirinin aynısı gibi görünen 2 pırlanta, aslında yakından bakıldığında birbirinin aynısı olmadığı görülebilir.

- Pırlantanın iç berraklık özellikleri, dış berraklık özelliklerine göre daha anlamlıdır. Çünkü dışta bulunan izlerin giderilmesi – içte bulunan izlere göre - daha kolaydır. Ayrıca pırlantada dış tarafa yakın bir iz ortadan kaldırılabilir ancak bu durum ile birlikte pırlantanın ağırlığında kayıp olacağı göz önünde bulundurulmalıdır. Dış tarafta bulunan bir izin giderilmesi için yapılan kesme, cilalama işlemleri pırlantanın değerini artırma amacıyla yapılan işlemlerdir.

Diğer 4C kriterlerinde olduğu gibi berraklığın pırlantanın kıymeti ile olan bağlantısı nadir olup olmama kavramı ile de ilişkilidir. GIA sistemine göre Flawless (Kusursuz)en yüksek derecedir. Kusursuz olarak kategorize edilen bir pırlanta mercek altında ancak 10 kat büyütüldüğünde görülebilen iç ve dış karakteristikleri bulunmayan ya da en az bulunan pırlantadır.

 

>>> 0.21 Karat Baget Pırlanta Yüzük F-SI-14K

 

Flawless yani kusursuz olarak tabir edilen pırlantalar çok nadir bulunur. Mücevher sektöründe çalışan bir uzman olduğunuzu düşünelim, hayatınızda hiç kusursuz bir pırlanta görmeden ömrünüzü bu sektörde geçirebilirsiniz. Ve tabi ki fiyat; kusursuz bir pırlanta pahalı değildir, çok ama çok pahalıdır ve çok yüksek fiyatlardan alıcı bulur.

Kusursuz pırlantadan bahsettiğimize göre biraz da berraklık açısından en altta bulunun pırlantalardan bahsedelim. Bu tarz pırlantalar çıplak göz ile bakıldığında üzerindeki çizikleri rahatça görebileceğiniz pırlanta grubunda olan taşlardır. Pırlanta pazarının büyük bölümünü bu tarz taşlar oluşturur.

2 - RENK (Color)

Pırlanta pazarının içinde yer almayanlar genellikle pırlanta ve pırlantanın renkleri arasındaki bağlantıyı olumsuz anlayabilirler. Pırlantanın renksiz olduğuna dair yaygın bir düşünce vardır. Renksiz pırlantalar genellikle çok nadir bulunan pırlantalardır. Sektörde yer alan pırlantalar daha çok sarı, açık sarı, neredeyse renksiz diyebileceğimiz sarı ve kahverengi tonlarda olan ürünlerdir. İlerleyen bölümlerde renk konusuna daha detaylı olarak değineceğiz. Pırlantalar sarı ve kahverengi renkler dışında başka renkler e de olabilir. Mor, Yeşil ve Kırmızı pırlantalar olduğunu biliyor muydunuz?

 

>>> 0,11 Karat Pırlanta Baget Yüzük F-SI-14K

3 - KESİM

Pırlanta kesimini 3 ana başlıkta incelemekte fayda vardır: Parlaklık, Ateş, Sintilasyon. Kesimi iyi olan bir pırlanta bu 3 özelliği çok güzel bir şekilde gösterir.

Parlaklık: Pırlantanın içinden yansıyan beyaz ışık birleşimlerinin tümüdür.

Ateş: Pırlanta içerisinde yayılan renklerdir.

Sintilasyon: Pırlanta hareket ettirildiğinde içerideki ışık titremeleridir. En popüler ve sektörde en çok beğenilen kesim, yuvarlak kesimdir. Yuvarlak kesimlerin aşağı yukarı 57-58 faseti vardır. Çok küçük kesimlerde ise - ki bunlara single cut (tekli kesim) denir - 17-18 faset vardır. Yuvarlak kesimden farklı olan kesimlere ise Fantezi Kesim (markiz, damla, oval, kalp gibi)denir.

4 - KARAT AĞIRLIĞI

 

Siz de takdir edersiniz ki büyük bir pırlanta küçük bir pırlantaya göre daha değerlidir. Pırlantaların ağırlıkları çok hassas tartılar ile belirlenir. Pırlanta ağırlığı "metrik karat” olarak isimlendirilir ve"ct"ile ifade edilir. Bir metrik karat gramın beşte biridir (0,200). Karatın yüzde biri de (0,01 ct) puan (point) olarak ifade edilir. Örneğin bir pırlantanın ağırlığı ifade edilirken; 1,75 ct'lik bir taş"bir nokta yetmişbeş karat"şeklinde ifade edilirken, 0,78 ct gelen bir pırlanta"sıfır nokta yetmiş sekiz karat"olarak ifade edilir. Ağırlık ile ilgili dikkat edilmesi gereken bir diğer konu ağırlık ile değer arasındaki ilişkidir. Örneğin biz marketten 1 KG unu 1 TL'ye alırken, 2 KG unu da 2 TL'ye almayı bekleriz. Fakat pırlantada durum daha farklıdır. Pırlantalar un gibi alınıp satılamazlar. Dolayısı ile 1,00 karat bir pırlantanın değeri 5000$ iken, 2,00 karat bir pırlantanın fiyatı 17500$ olabilmektedir. Ayrıca büyük pırlantalar küçüklerine göre daha pahalıdır. 2,00 ct'lik bir pırlanta 0,25 ct'lik 8 pırlantanın ağırlığına eşittir. Fakat bütün özellikler eşit olsa dahi 2,0 karatlık tek bir pırlanta 0,25 karatlık 8 pırlantadan daha değerlidir.

Pırlantanın Uzun Ömürlü Olmasının Nedenleri:

Cazibe, Güzellik, Dayanıklılık. Cazibe ve Güzellik ile ilgili pırlanta üzerine söylenecek mutlaka çok şey vardır ama biz burada ağırlıklı olarak dayanıklılık üzerinde duracağız. Dayanıklılık 3 özellikten oluşur;

- Sertlik (Hardness)

- Sağlamlık (Toughness)

- Değişmezlik (Stability)

Sertlik ve sağlamlığın aynı özellikler olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak Gemoloji bilminde bu iki kelimenin ayrı ayrı anlamları vardır.

 

>>> 0.23 Karat Baget Pırlanta Yüzük F-SI-14K 

Sertlik:Çizilmeye karşı oluşan mukavemet. Yani keskin veya sivri bir cisimle pırlanta çizildiğinde pırlantanın buna verdiği tepki olarak da sertliği tanımlayabiliriz. Friedrich Mohs'un geliştirdiği Mohs ölçeği ile kıymetli taşların sertlik derecesi belirlenebiliyor. Bu ölçeğe göre pırlanta ve elmas diğer taşlara göre en sert taşlardır. Bir elması sadece bir elmas çizebilir. Pırlanta aslında o kadar sert bir taştır ki gevşek olarak iliştirilen bir montürde zamanla metali aşındırabilir.

Sağlamlık: Kırılma, bölünme, çatlama gibi durumlarda pırlantanın mukavemet durumunu ifade eder. Sadece pırlanta değil, bir noktaya yeterince sert ve doğru bir şekilde vurulduğunda her şey kırılabilir. Ayrıca kesim de sağlamlığı etkileyen faktörlerden birisidir. Örneğin damla ve markizlerin doğru kesimi yapılmadığı taktirde çatlamaya açık alanları kalır.

Değişmezlik: Farklı ısı değişimlerine ve kimyasalların etkisine karşı pırlantanın gösterdiği mukavemete değişmezlik denir. Pırlantalar bütün asit çeşitlerine karşı son derece dayanıklıdır. Ayrıca kesme işlemi sırasında çok fazla ısıya temas eden pırlanta bozulmadan stabil durumunu devam ettirebilmektedir. Pırlantalar 900 dereceye kadar dayanabilirler. Yangınlar 850-900 dereceye kadar ulaşabiliyor. Pırlanta sektöründe uzun süre çalışanlar yanmış pırlanta veya elmas görme şansı elde edebilirler. Yanmış pırlantaların üzeri beyaz bir tabaka ile kaplı olur. Bu taşın tekrar kesilmesi gerekebilir. Kesim işleminden sonra taşın ağırlığında küçük bir azalma olmakla birlikte taşın hasar gördüğüne dair hiçbir iz kalmamaktadır. Değişmezlik ile ilgili diğer bir husus termal şok konusudur. Ani ve aşırı sıcaklık değişimlerinde pırlanta üzerinde çatlamalar veya bozulmalar görülebilir.

 

Pırlantanın Berraklığı ve Değeri

 

Yukarıda bahsettiğimiz üzere berraklık bir pırlantanın değerini gösteren 4C faktörlerinden bir tanesidir. Daha klasik bir tanım yapacak olursak berraklık, değerli bir taşta iç ve dış karakteristiklere göre oluşan noksanlıklar, eksikliklerdir. Berraklık yerine saflık ve kalite terimleri de kullanılmaktadır. İç karakteristikler, pırlantanın dış yüzeyinden içeriye doğru ilerleyebilir. İç ve dış karakteristiklerin tamamına berraklık kalitesini belirleyen izler denir. Bu izler pırlantanın kimliğinin ve kalitesinin tanımlanmasını etkiler.

>>> 0.22 Karat Baget Pırlanta Yüzük F-SI-14K 

 

Berraklığın belirlenmesinde etkili olan izler, pırlantanın oluşum sırasında ortaya çıkabileceği gibi kesim ve mıhlama işlemleri pırlantanın üzerinde izlerin oluşmasına neden olabilir. İzler bazen de pırlantanın kullanımına bağlı olarak ortaya çıkabilir. İlk bakıldığında görülmeyen küçük bir iz pırlantanın değerinde binlerce liralık fark oluşturabilir. Pırlantanın üzerindeki izler pırlantayı eşsiz kılar. Nasıl ki, iki insanın birbirinin aynı parmak izine sahip olması imkansız ise aynı şekilde iki pırlantanın aynı izlere sahip olması çok olası görülmemektedir.

 

Berraklık Dereceleri

 

Berraklık dereceleri 5’e ayrılır.

- Büyüklük: Büyük iç izler küçüklere göre berraklığı daha fazla etkileyebilir.

- Adet:Berraklığı etkileyen bir diğer faktör de pırlantanın iç özelliklerinin adedidir. Bir pırlanta birçok iç özelliğe sahip olmakla birlikte berraklık söz konusu olduğunda daha üst sıralarda yer alabilir.

- Konum:Pırlantanın içindeki izlerin konumu berraklığı etkiler.

- Yapı: Pırlantanın iç yapısı berraklığı etkiler. Örneğin bir pırlantanın içinde berraklığı tehdit edecek düzeyde bir tüy olabilir.

- Görülebilirlik:Pırlantanın iç karakteristikleri genellikle beyaz ve renksizdir, bununla birlikte farklı renklerde de olabilirler. Koyu renkliler genellikle pırlantanın içinde daha kolay fark edilirler.

 

Berraklık Derecelendirme Sistemi

 

4C’nin işlevlerinden bir tanesi de mücevher profesyonellerine pırlanta üzerinde bir tartışma ve değerlendirme mekanizması kazandırmaktır. Örneğin bu pırlantada 1 bulut, 2 kristal ve küçük 2 tüy var demek pek uygun değildir. Bundan dolayı mücevher uzmanları, pırlantanın özelliklerini müşterilerine açıklayabilecekleri bir sisteme ihtiyaç duyarlar. Tam bu noktada GIA’nın berraklık derecelendirme sistemi devreye giriyor. GIA Berraklık sistemi 11 berraklık derecesinden oluşur.

- Kusursuz (Flawless)

- İçi Kusursuz (Internally Flawles)

- Çok Çok Hafif İzli: (VVS1 ve VVS2)

- Çok Hafif İzli: (VS1 ve VS2)

- Hafif İzli (SI1 ve SI2)

- İzli (I1, I2, I3)

 

>>> 0.08 Karat Baget Pırlanta Yüzük F-SI-14K

 

SEM Diamond Türkiye’nin tüm bölgelerinde ve illerinde mutlu müşterilere sahip pırlanta firmasıdır. SEM Diamond olarak amacımız size yüksek fiyatlı ürünler satmak yerine bütçenize en uygun ve kaliteli pırlantalı ürünleri sizlerle buluşmaktır. Temel amaç çerçevesindeki prensip telefon, mail, whatsapp, gibi farklı iletişim kanallarından bize ulaşan müşterilerimize en iyi hizmeti sunabilmemiz ve mağazamıza gelen misafirlerimize en iyi servisi vermemizdir. Bundan dolayı bazen aynı müşterilerimizin veya müşterilerimizin yakın çevrelerinin birkaç kere daha alışveriş yaptıklarına şahit olabiliyoruz. Bu bilgi bizler için çok değerlidir. SEM Diamond’un gerçek başarısı buradan kaynaklanmaktadır. Ayrıca uluslararası geçerliliği olan ve kalite skalasında yukarılarda bulunan renk seçenekleri ile müşterilerimize en değerli pırlantalı ürünleri en uygun fiyata müşterilerimize sunabilmekteyiz. 

 

 >>> 0,16 Karat Damla Pırlanta Baget Yüzük F-SI-14K

 >>> 0.21 Karat Baget Pırlanta Yüzük F-VS-14K